Op-ed

Kia pārekareka te reo Māori: ko ngā akoranga o te Ngaru Kōrea mō te whakarauoratanga o te reo

<p><em>Editor’s note&colon; This article marks M&amacr;ori Language Week&sol;<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;tewikiotereomaori&period;co&period;nz&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">Te Wiki o te Reo M&amacr;ori<&sol;a>&period; You can read the full article in English <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;schoolnews&period;co&period;nz&sol;2020&sol;09&sol;making-te-reo-maori-cool-what-language-revitalisation-could-learn-from-the-korean-wave&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">here<&sol;a>&period;<&sol;em><&sol;p>&NewLine;<p>N&omacr; te t&imacr;matanga o t&emacr;nei tau&comma; i t&umacr;taki au ki t&emacr;tahi tangata n&omacr; T&amacr;maki-makau-rau&comma; n&amacr; t&omacr;na ng&amacr;kaunui ki te ao K-pop i a ia e taitamariki ana i tipu ai te aroha ki te reo me te ahurea K&omacr;rea&comma; n&amacr;wai n&amacr;wai ka tahuri ia ki te ako i te reo K&omacr;rea hei reo tuarua&period;<&sol;p>&NewLine;<p>N&amacr; kon&amacr; taku whakaaro he aha &emacr;tahi akoranga hei tautoko i te whakarauoratanga o te reo M&amacr;ori&period; Inar&amacr;&comma; i runga an&omacr; i te hiranga o ng&amacr; taitamariki i aua mahi whakarauora&comma; he aha ng&amacr; akoranga o te &amacr;huatanga e k&imacr;ia nei ko te &OpenCurlyDoubleQuote;<a href&equals;"http&colon;&sol;&sol;www&period;korea&period;net&sol;AboutKorea&sol;Culture-and-the-Arts&sol;Hallyu" target&equals;"&lowbar;blank">Ngaru K&omacr;rea<&sol;a>” me tana whakararu i te reo P&amacr;keh&amacr; hei reo matua i te ahurea o te marea&quest;<&sol;p>&NewLine;<p>Kua t&imacr;matahia k&emacr;tia ng&amacr; mahi o t&emacr;nei kaupapa&period; Ko te iho o t&amacr; T&amacr;kuta Hinurewa Poutu rangahau Kairangi o te tau 2015&comma; ko te &amacr;ta waihanga i &emacr;tahi kaupapa kia kite ai te rangatahi i <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;youtube&period;com&sol;watch&quest;v&equals;XIWw2NgNe7w" target&equals;"&lowbar;blank">te &OpenCurlyDoubleQuote;p&amacr;rekareka” o te reo M&amacr;ori<&sol;a>&period;<&sol;p>&NewLine;<p><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;massey&period;ac&period;nz&sol;massey&sol;about-massey&sol;news&sol;article&period;cfm&quest;mnarticle&lowbar;uuid&equals;5612AD4F-99B6-285E-9065-2E27AA215753" target&equals;"&lowbar;blank">Hei t&amacr;na<&sol;a> i taua w&amacr;&colon;<&sol;p>&NewLine;<blockquote>&NewLine;<p>M&amacr;tua whakamahi ai te reo P&amacr;keh&amacr; i ng&amacr; w&amacr; o te whakahoahoa&comma; i te mea k&amacr;ore he nui ng&amacr; w&amacr; e rongo ai i te reo M&amacr;ori i ng&amacr; w&amacr; whakahoahoa&comma; te ako r&amacr;nei i ng&amacr; k&imacr;anga M&amacr;ori o te pahupahu ki &omacr; hoa&comma; o te whakaipoipo&comma; me te t&amacr;karo&period; M&omacr; te nuinga o ng&amacr; tamariki&comma; ka k&omacr;rerotia te reo M&amacr;ori i ng&amacr; w&amacr; &omacr;kawa anake&period;<&sol;p>&NewLine;<&sol;blockquote>&NewLine;<h2>Kia p&amacr;rekareka te reo M&amacr;ori<&sol;h2>&NewLine;<p>Ka hipa te rima tau&comma; e kawe ana a Te Ipukarea o AUT i t&emacr;tahi kaupapa rangahau me te p&amacr;tai me p&emacr;hea e kaha ake ai te taunaki o te reo M&amacr;ori i te oranga o te rangatahi&period; He kaupapa t&emacr;nei i tautokona e te p&umacr;tea o <a href&equals;"http&colon;&sol;&sol;www&period;maramatanga&period;co&period;nz&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">Ng&amacr; Pae o te M&amacr;ramatanga<&sol;a>&comma; ko t&omacr;na ari&amacr;&comma; ko te reo o te taiohi te t&umacr;&amacr;papa o te reo &omacr;paki o te pakeke&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Ar&amacr;&comma; ko te reo &omacr;paki o te whakahoahoa&comma; o te whakakatakata&comma; o te whakaipoipo&comma; o ng&amacr; kare &amacr;-roto&comma; me te hauora hinengaro&comma; te kaiwhakamahere i te reo pakeke o ia r&amacr;&period;<&sol;p>&NewLine;<figure><iframe src&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;youtube&period;com&sol;embed&sol;z&lowbar;6p7Ize6bo&quest;wmode&equals;transparent&amp&semi;start&equals;0" width&equals;"440" height&equals;"260" frameborder&equals;"0" allowfullscreen&equals;"allowfullscreen"><&sol;iframe><figcaption><span class&equals;"caption">Ko Maimoa t&emacr;tahi k&amacr;hui kaiwaiata rangatahi &OpenCurlyDoubleQuote;kua whakakotahi ki te whakawh&amacr;nui i te puna waiata M&amacr;ori”&period;<&sol;span><&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;<p>E whakaatu ana &amacr; m&amacr;tou kitenga tuatahi i te hiranga rautaki o te reanga rangatahi i ng&amacr; kaupapa whakarauora i te reo M&amacr;ori&period; Ko te taitamariki he reanga whakatau he aha te haere &&num;8211&semi; n&amacr; reira&comma; he p&amacr;nga nui a r&amacr;tou &lpar;me te whakaaweawetia nuitia o r&amacr;tou&rpar; ki te w&amacr;riu matawh&amacr;nui o te reo M&amacr;ori&comma; ar&amacr;&comma; ki t&omacr;na mana&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Heoi an&omacr;&comma; e whakaatu ana ng&amacr; hua o <a href&equals;"http&colon;&sol;&sol;www&period;teipukarea&period;maori&period;nz&sol;projects&sol;te-reo-o-te-pa-harakeke&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">t&emacr;tahi atu rangahau<&sol;a> o Te Ipukarea&comma; in&amacr; te ng&omacr;uruuru o ng&amacr; rauemi reo M&amacr;ori me ng&amacr; kaupapa reo M&amacr;ori &lpar;ng&amacr; pakimaero&comma; ng&amacr; h&omacr;taka pouaka whakaata&comma; ng&amacr; waiata&comma; ng&amacr; k&emacr;mu&rpar; e h&amacr;ngai ana ki t&emacr;nei reanga&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Ka tino kitea t&emacr;nei i te w&amacr; ka whakataurite ki ng&amacr; rauemi o te reanga tamariki&comma; ar&amacr;&comma; o ng&amacr; &amacr;konga k&omacr;hungahunga&period;<&sol;p>&NewLine;<p>I a t&amacr;tou e whakaaro ana&comma; he aha i k&imacr;ia ai t&emacr;tahi mea he mea &OpenCurlyDoubleQuote;p&amacr;rekareka”&comma; n&amacr;&comma; m&amacr;rama ana te kite i te whakaaweawe o te ao ngahau&comma; o ng&amacr; pae p&amacr;ho p&amacr;pori&comma; me te ahurea o te marea&comma; i ng&amacr; rangatahi&period; N&omacr; taku t&umacr;takitanga ki te pia reo K&omacr;rea&comma; aroha nui ki te K-pop&comma; i t&imacr;mata ai au ki te whakaaro ka p&emacr;hea te kaupapa whakarauora reo M&amacr;ori whakaoho ai i taua reanga r&amacr;&colon; ar&amacr;&comma; te rangatahi whakatau he aha te haere&comma; whakatipu apataki whakamaimoa&period;<&sol;p>&NewLine;<h2>Te wero i te whakatuanuitanga o te reo P&amacr;keh&amacr;<&sol;h2>&NewLine;<p>E wero atu ana te Ngaru K&omacr;rea i te whakatuanui o te reo P&amacr;keh&amacr; hei reo matua i te ao ahurea o te marea&period; Ko te rongonui o te K-pop&comma; o ng&amacr; K-drama &lpar;<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;asiatimes&period;com&sol;2020&sol;01&sol;netflix-buys-big-into-k-dramas&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">he maha ng&amacr; h&omacr;taka kua hokona e Netlix<&sol;a>&comma; he kaha hoki t&amacr; r&amacr;tou tuku i te p&umacr;tea tautoko&rpar;&comma; me ng&amacr; kiriata p&emacr;nei i a Parasite &lpar;te kiriata whakaihuwaka ki ng&amacr; Oscars 2020&comma; te kiriata &OpenCurlyDoubleQuote;reo tauiwi” tuatahi ki te whakawhiwhia ki t&emacr;nei taonga&rpar;&comma; i waenga i ng&amacr; iwi atu i a K&omacr;rea e whakaatu ana <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;variety&period;com&sol;2020&sol;film&sol;awards&sol;south-koreas-parasite-crashes-the-subtitles-barrier-1203488979&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">ehara te reo i te tau&amacr;rai nui<&sol;a> p&emacr;nei i ng&amacr; w&amacr; o mua&period;<&sol;p>&NewLine;<figure><iframe src&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;youtube&period;com&sol;embed&sol;Wg&lowbar;Ql89fWy4&quest;wmode&equals;transparent&amp&semi;start&equals;0" width&equals;"440" height&equals;"260" frameborder&equals;"0" allowfullscreen&equals;"allowfullscreen"><&sol;iframe><figcaption><span class&equals;"caption">Te kiriata whakaihuwaka ahakoa te reo&colon; Ka toa a Parasite i te Oscar 2020&period;<&sol;span><&sol;figcaption><&sol;figure>&NewLine;<p>Kua hanumi noa &emacr;nei momo whakangahau me te ahurea wh&amacr;nui o te marea&period; Hei tauira&comma; t&emacr;r&amacr; te r&omacr;p&umacr; K&omacr;rea o BTS &lpar;e k&imacr;ia ana i &emacr;tahi w&amacr; ko Bangtan Boys&rpar; &&num;8211&semi; i t&emacr;nei w&amacr; tonu&comma; ko r&amacr;tou t&emacr;tahi o ng&amacr; <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;forbes&period;com&sol;sites&sol;hughmcintyre&sol;2020&sol;03&sol;06&sol;bts-has-charted-four-no-1-albums-faster-than-any-group-since-the-beatles&sol;&num;718166334711" target&equals;"&lowbar;blank">tino r&omacr;p&umacr; pao nui o te ao<&sol;a>&comma; he rite tonu t&amacr; r&amacr;tou eke ki ng&amacr; taumata pao&comma; me te poipoi i t&emacr;tahi apataki whakahara ao wh&amacr;nui&period;<&sol;p>&NewLine;<p>&nbsp&semi;<&sol;p>&NewLine;<p>Ka taea e BTS te waiata ki te reo P&amacr;keh&amacr;&comma; engari i te nuinga o te w&amacr; ko &amacr; r&amacr;tou waiata me &amacr; r&amacr;tou momo kaupapa p&amacr;p&amacr;ho katoa &lpar;he h&omacr;taka ngahau&comma; he h&omacr;taka tipi haere&comma; he kiriata&comma; he h&omacr;taka o ng&amacr; mahi atu i ng&amacr; mahi o te atamira&rpar; ka waihanga ki te reo K&omacr;rea&period; I t&emacr;nei tau i whakaputa i a r&amacr;tou te rauemi Learn Korean with BTS&comma; he tohu e whakaatu ana i te h&amacr;ngai o te Ngaru K&omacr;rea me <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;bbc&period;com&sol;news&sol;business-44770777" target&equals;"&lowbar;blank">te nui haere o te hunga e hiahia ana ki te ako<&sol;a> i te reo K&omacr;rea&period;<&sol;p>&NewLine;<figure><iframe src&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;youtube&period;com&sol;embed&sol;zJCdkOpU90g&quest;wmode&equals;transparent&amp&semi;start&equals;0" width&equals;"440" height&equals;"260" frameborder&equals;"0" allowfullscreen&equals;"allowfullscreen"><&sol;iframe><&sol;figure>&NewLine;<h2>Te aro atu ki t&emacr;tahi ngaru M&amacr;ori hou<&sol;h2>&NewLine;<p>E ariari mai ana ng&amacr; rerek&emacr;tanga o te reo K&omacr;rea ki te reo M&amacr;ori&period; Kei te whakam&amacr;ui tonu te reo M&amacr;ori&comma; he reo ririki&comma; engari te reo K&omacr;rea&comma; neke atu i te 50 miriona ng&amacr; kaik&omacr;rero ki K&omacr;rea ki te Tonga anake&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Heoi an&omacr;&comma; mehemea e whakakipakipatia ana te rangatahi o Aotearoa e te ahurea o te marea o K&omacr;rea ki <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;www&period;forbes&period;com&sol;sites&sol;joanmacdonald&sol;2019&sol;09&sol;01&sol;how-k-pop-and-k-drama-made-learning-korean-cool&sol;&num;7273df9749bf" target&equals;"&lowbar;blank">te ako i te reo K&omacr;rea<&sol;a>&comma; m&amacr; te aha i te m&amacr;ramatanga ka ahu mai i ng&amacr; akoranga ka taea e te kaupapa whakarauora reo M&amacr;ori te ako mai i te Ngaru K&omacr;rea&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Ko te Ngaru K&omacr;rea an&omacr; te whakatinanatanga o te angitu o <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com&sol;k-popnomics-how-indonesia-and-other-nations-can-learn-from-korean-pop-music-industry-107229" target&equals;"&lowbar;blank">te rautaki matua i k&omacr;kiritia e te k&amacr;wanatanga<&sol;a> o K&omacr;rea ki te whakahorapa i t&omacr; r&amacr;tou ahurea ki te ao me te whakakaha i t&omacr;na &OpenCurlyDoubleQuote;<a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;thediplomat&period;com&sol;2019&sol;03&sol;bts-and-the-global-spread-of-korean-soft-power&sol;" target&equals;"&lowbar;blank">mana whakaaweawe<&sol;a>”&period; Inar&amacr;&comma; ko te wh&amacr;inga o K&omacr;rea&comma; kia t&umacr; ko r&amacr;tou te ahurea p&amacr;rekareka katoa huri noa i te ao&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Ki te whai haere i t&emacr;r&amacr; whakaaro&comma; me m&amacr;t&amacr;mua te tautoko m&amacr;rika o te waihanga rauemi reo M&amacr;ori m&omacr; te ahurea o te marea&comma; i roto i ng&amacr; mahere katoa kua whakaritea m&omacr; te whakapoapoa i te reanga taiohi&period;<&sol;p>&NewLine;<p>Ko taku tumanako&comma; t&emacr;r&amacr; t&emacr;tahi r&amacr;&comma; ka rite tonu te eke o ng&amacr; waiata reo M&amacr;ori ki ng&amacr; taumata pao&comma; ka k&imacr; pohapoha taku r&amacr;rangi Netflix ki ng&amacr; h&omacr;taka reo M&amacr;ori&comma; &amacr;&comma; ka whakatairangatia&comma; ka whakanuitia hoki t&emacr;tahi kiriata reo M&amacr;ori rite tonu ki te kiriata K&omacr;rea&comma; ki a Parasite&period;<&excl;-- Below is The Conversation's page counter tag&period; Please DO NOT REMOVE&period; --><img style&equals;"border&colon; none &excl;important&semi; box-shadow&colon; none &excl;important&semi; margin&colon; 0 &excl;important&semi; max-height&colon; 1px &excl;important&semi; max-width&colon; 1px &excl;important&semi; min-height&colon; 1px &excl;important&semi; min-width&colon; 1px &excl;important&semi; opacity&colon; 0 &excl;important&semi; outline&colon; none &excl;important&semi; padding&colon; 0 &excl;important&semi; text-shadow&colon; none &excl;important&semi;" src&equals;"https&colon;&sol;&sol;counter&period;theconversation&period;com&sol;content&sol;146198&sol;count&period;gif&quest;distributor&equals;republish-lightbox-basic" alt&equals;"The Conversation" width&equals;"1" height&equals;"1" &sol;><&excl;-- End of code&period; If you don't see any code above&comma; please get new code from the Advanced tab after you click the republish button&period; The page counter does not collect any personal data&period; More info&colon; https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com&sol;republishing-guidelines --><&sol;p>&NewLine;<h6><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com&sol;profiles&sol;rachael-kaai-mahuta-1153561" target&equals;"&lowbar;blank">Rachael Ka&&num;8217&semi;ai-Mahuta<&sol;a>&comma; Senior Lecturer in M&amacr;ori Language Revitalisation&comma; <em><a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com&sol;institutions&sol;auckland-university-of-technology-1137" target&equals;"&lowbar;blank">Auckland University of Technology&period;<&sol;a><&sol;em>This article is republished from <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com" target&equals;"&lowbar;blank">The Conversation<&sol;a> under a Creative Commons license&period; Read the <a href&equals;"https&colon;&sol;&sol;theconversation&period;com&sol;kia-parekareka-te-reo-maori-ko-nga-akoranga-o-te-ngaru-korea-mo-te-whakarauoratanga-o-te-reo-146198" target&equals;"&lowbar;blank">original article<&sol;a>&period;<&sol;h6>&NewLine;

Explore our latest issue...
School News

School News is not affiliated with any government agency, body or political party. We are an independently owned, family-operated magazine.

Recent Posts

Generative AI tools used frequently by interested primary teachers in NZ

NZCER found generative AI tools are frequently used to support teaching and learning in primary…

18 hours ago

Scrapping kupu Māori causes sector outrage

The Ministry decision to discontinue a reading resource over kupu Māori has angered the sector…

18 hours ago

NCEA isn’t perfect but NZ shouldn’t forget why it was introduced in the first place

NCEA was designed to broaden educational success, explains David Pomeroy from the University of Canterbury.

18 hours ago

Curious minds and natural connections: Zoos and wildlife parks

More than just a break from the classroom, a visit to a zoo or wildlife…

18 hours ago

Tree maintenance for safe, good looking greenery

Without proper maintenance and care, trees can become a hazard. Are your trees in need…

18 hours ago

WHO report finds teens are the loneliest age group

Loneliness and social disconnection negatively impact wellbeing. A new WHO report finds teens feel the…

1 week ago